Bán nghệ thuật ngách có khó không? Tôi phản đối tư duy nhị nguyên!
- Gối
- 4 thg 11
- 6 phút đọc
Tôi thích vẽ những người phụ nữ đẹp lệch chuẩn trên những vật dụng bình thường. “Lệch chuẩn” không phải là tệ—mà là hiếm có khó tìm: đồ chơi nghệ thuật (art toy) hơi diêm dúa, cố ý lệch khỏi trục thẩm mỹ dễ coi. Đôi khi những hình vẽ ấy phải đi ra thế giới qua Amazon, nền tảng lớn nhất hành tinh bán mọi vật dụng.
Tôi còn khá bỡ ngỡ trên nền tảng này, khi một người dùng Vine* tuyên bố đạo đức gọn lỏn lên chiếc bình của tôi: xúc phạm phụ nữ; biến phụ nữ thành đồ chơi. Lúc đầu tôi hợi bực mình, không phải vì đánh giá xấu, mà vì khách hàng kia đã chọn một thứ mà cô ta không thích, và càng không hiểu. Tôi cũng là phụ nữ, cớ gì tôi lại vả mặt chính mình?
*Cho những ai chưa biết, Amazon có một chương trình giúp các thương hiệu mới thâm nhập thị trường bằng cách gửi sản phẩm cho những người mua có lịch sử viết đánh giá có tâm trên Amazon, Các thương hiệu đủ điều kiện có thể đăng ký chương trình, chọn loại và số lượng sản sản phẩm cần được đánh giá, và Amazon sẽ ship tới từng người cho họ trải nghiệm và để lại đánh giá, dĩ nhiên là đánh giá chân thực, không phải như trên Shopee. Đánh giá là một trong những tiêu chí quan trọng nhất để để tăng thứ hạng tìm kiếm trên Amazon, và cũng là một loại tín chỉ xã hột thuyết phục khách hàng bỏ tiền ra mua hàng từ một thương hiệu lạ hoắc. Vấn đề là các người dùng trong Vine bị Amazon ép phải chọn 1 số lượng sản phẩm nhất định để đánh giá mỗi tháng, dẫn tới việc họ chọn đại mà chẳng thèm nhìn kỹ, dẫn tới câu chuyện dở khóc dở cười của tôi.
Thế nào là tư duy nhị nguyên theo định nghĩa của tôi
Xã hội thường đánh giá phụ nữ qua 2 thái cực: dịu dàng, hiền hòa là tiêu chuẩn cổ điển, "nữ quyền" chứng tỏ mình như đàn ông là tiêu chuẩn hiện đại. Lần đầu tiên tiếp xúc với tư tưởng nữ quyền, tôi đã ngờ ngợ. Theo thời gian nó đã trở nên độc hại tới mức ai cũng nhìn thấy.
Thế giới có rất nhiều màu sắc tinh tế, nhưng có những bộ phận dân chúng chỉ nhìn được 2 màu trắng đen. Tôi thích những thứ tương phản trong cùng một bản thể. Sự tương phản làm nổi bật bức tranh và thi vị hóa nhân loại. Tôi thích hình tượng hóa những mẫu hình có sự đối kháng như thế. Và tôi chọn lồng ghép hình vẽ phụ nữ thường xuyên vào đồ chơi đơn giản là vì về mặt kỹ thuật thể hiện, chủ thể phụ nữ luôn đẹp và tinh tế. Những thứ trong cửa hàng của tôi hoàn toàn không phải đồ chơi cho nam giới. Tôi định hình chân dung khách hàng của mình giống như mình: những người mua là nữ giới hoặc phi nhị giới với quan điểm cởi mở. Quyết định này thu hẹp ngách của tôi lại hơn nữa, Vì phụ nữ không thích mua đồ chơi nghệ thuật có tranh vẽ hơi khiêu khích, còn với nam giới thì nó lại yểu điểu quá đáng. Để tìm ra khách hàng, tôi không chỉ phải định hình độ tuổi, sở thích, nghề nghiệp,... mà còn phải xác định luôn cả hệ tư tưởng của họ nữa.
Vừa pop vừa không pop
Theo tinh thần phi nhị nguyên, tôi thích nhiều trường phái mỹ thuật và chất liệu. Tôi thích trộn lẫn nhiều yếu tố từ nhiều phong cách khác nhau. Khi tôi làm gốm, tôi cố gắng thiết lập lịch trình nung làm cho nước men có màu sắc rực rỡ nhất, theo kiểu chói lòa của đồ nhựa công nghiệp. Khi tôi làm đồ nhựa, tôi muốn có một chút thủ công, bất đối xứng của gốm. Tôi cũng không ngại trộn lẫn các thể loại chất liệu khác nhau. Tôi không muốn và sẽ không bao giờ trở thành kiểu họa sĩ/nghệ sĩ bán mình cho tiêu chuẩn gallery hay trung thành với một loại chất liệu. Dù danh xưng kia có vẻ được trọng vọng hơn. Tôi thích nghệ thuật ứng dụng có phong cách thâm thúy của loại mỹ thuật không xài được. Tôi muốn làm ra loại nghệ thuật vừa túi tiền không tỏ ra mình cao siêu vượt mọi tầm giá ( nhưng vẫn làm giá). Tôi thích đủ thứ.
Sao tự nhiên tôi lại muốn lan man phê phán cái đám fine-art đương đại thích viết luận dài cả sớ cho những thứ dị hình để tỏ ra ta đây có chiều sâu. Đối với tôi, AI có thể viết sáo ngữ tốt hơn họ. Và họa sĩ chân chính thì không cần phải diễn giải thêm gì ngoài chất liệu.
Vậy nên, dĩ nhiên là tôi thích kết hợp yếu tố pop vào sản phẩm có ý nghĩa phê phán văn hóa đại chúng. Tôi đem các dấu chỉ của văn hóa pop, như màu sắc lòe loẹt, biểu cảm khuôn mặt ngây thơ, và cả sự kích thích nhẹ nhàng để chống lại tư duy mua sắm vô độ và định kiến giới. Đừng mua đồ nhựa trang trí linh tinh, hãy mua đồ nhựa nghệ thuật của tôi đi! Ít mà chất.
Tại sao lại bán đồ nghệ thuật ngách trên Amazon? Vì tiền chứ sao.
Bán những thứ "lệch chuẩn" ở đế chế logistics không có gì khó hiểu. Đó là chiến lược tồn tại của tôi. Nhưng không có nghĩa tôi sẽ bán những thứ đi ngược lại triết lý của mình. Tên thương hiệu thể hiện rõ ràng quan điểm rồi. Nó phải kỳ kỳ một chút mới hợp.
“Objectifies/vật thể hóa” là một cáo buộc khá nghiêm trọng. Khách hàng này chắc chắn thuộc phe "nữ quyền". Đây chẳng phải đối tượng khách hàng của tôi. Nếu tác phẩm này động được tới dây thần kinh xúc cảm tiêu cực của khách hàng phổ thông, thì nó đã đi đúng ngách.
Không may thay, vì 4★ được xem là đánh giá tốt trên Amazon, nên tôi không thể phản hồi cho khách hàng này về ý nghĩa thực sự của bức tranh, ngược lại 100% cái cô ấy đang suy nghĩ.
Hướng dẫn đọc—hiểu sản phẩm
Châm biếm là phương tiện, không phải mục đích. Sự hài hước là dấu hiệu cho người xem thấy khoan hãy đánh giá vẻ "tục tĩu" của hình ảnh, để họ có thể nhìn sản phẩm theo những góc độ khác.
Dễ thương không phải là dễ mua. Các thứ dễ thương là vật phẩm điển hình của văn hóa đại chúng. Vì vậy với tạo hình nhỏ xinh kiểu art-toy, các sản phẩm của Hand-Fetish-Projects dể dàng hơn khi thâm nhập thị trường và truyền bá tư tưởng phản cách văn hóa của thương hiệu.
Gái trị sản phầm nằm ở ý nghĩa, không thuần túy ở công năng sử dụng. Bình nước không chỉ để đựng nước, cục hít tủ lạnh không chỉ để trang trí tủ lạnh. Đại khái là bạn bè tới nhà bạn, mà thấy sản phẩm của Hand-Fetish-Projects, sẽ hiểu bạn hơn mà bạn không cần diễn giải.
Hand-Fetish-Projects không bán đồ dùng chỉ để dùng; phải vừa dùng được vừa chơi được. Khách hàng đúng nghĩa thuộc về tiểu văn hóa đô thị và những kẻ sưu tầm ý tưởng xem art toys và ấn bản giới hạn như các tuyên ngôn di động.
Bình luận